تمدن انسانی در گذار از شکلگیری تا پیشرفت، از گذشتههای بسیار دور تا روزگار کنونی، در بخشهای گوناگون بر مدار زیست فردی و اجتماعی انسان در زمین پدید آمده است. تمدن، درواقع کوشش انسان در زیستپذیری زمین و طبیعتی به شمار میآید که باید بر آن میزیسته است